Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Dışişleri Bakanları Kurulu Toplantısı Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehrinde başladı.
Özbekistan Dışişleri Bakanı Vladimir Norov’un mesken sahipliğinde düzenlenen toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşolğu, Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Muhtar Tileuberdi, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubayev, Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halaf Halafov, TDT Genel Sekreteri Baghdad Amreyev, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Türk Kültür ve Miras Vakfı Lideri Güney Efendiyeva, Memleketler arası Türk Akademisi Lider Vekili Fuzuli Mecidli, TürkPA Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er ve gözlemci ülkeler Macaristan’ın Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Peter Szijjarto ile Türkmenistan’ın Dışişleri Bakan Yardımcısı Berdi Metiyev hazır bulundu.
Toplantının basına açık kısmında konuşan Norov, Semerkant tepesinin jeopolitik tansiyonların arttığı bir periyotta yapıldığına dikkat çekerek yeni bir dünya nizamı için gayretlerin daha da artmasının global ölçekte derin bölünmelere neden olduğunu, ülkeler ve bölge istikrarına, güvenliğine ve istikrarlı kalkınmasına birçok tehdit oluşturduğunu kaydetti.
Norov, “Böylesine karmaşık bir küresel ortamda TDT, gelişiminde yeni ve daha sorumlu bir aşamaya adım atıyor. Bu nedenle karşılıklı işbirliklerimiz çerçevesinde stratejik hedef ve görevlerimize ulaşmak için birlik, beraberlik ve ortak çabalarımızı ortaya koymak bizim için çok önemlidir.” dedi.
Norov, açıklık, eşitlik ve karşılıklı hürmet unsurlarına bağlılık temelinde egemenlik, toprak bütünlüğü, güvenlik ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tehditlerin üstesinden gelmek için çok taraflı ilgilerin güçlendirilmesi ve genişletilmesi, ortak imkanların artırılması gerektiğini, üye devletlerin bu ve başka kilit alanlardaki ortak yaklaşımlarının bugün onaylanacak TDT’nin 2022-2026 yıllarına yönelik stratejisine de yansıdığını belirtti.
Ülkeler arasındaki karşılıklı ticaret hacminin, örgüte üye devletlerin 970 milyar doları aşan toplam ticaret hacminin yüzde 3’ünden az olduğunu, bunu birkaç kat artırmak istediklerini ve bu gayeye daima birlikte ulaşacaklarından emin olduğunu lisana getiren Norov, bunun için ticari ve ekonomik münasebetlerin genişlemesinin önündeki pürüzlerin kaldırılması, ticaretle ilgili yenilikler ve dijital tahlillerin etkin olarak uygulanması, öncelikli alanlarda yatırım, mali ve altyapı işbirliklerinin etkin olarak desteklenmesi ve ortak projelerin teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.
Norov, iktisattan sorumlu bakanlar toplantısında örgüte üye ülkeler ortasında Ticareti Kolaylaştırma Stratejisi’nin onaylandığını ve Basitleştirilmiş Gümrük Koridoru’nun oluşturulmasına ait mutabakatın imzalandığını anımsatarak ayrıyeten Türk Yatırım Fonu’nun kurulması konusunda anlaşmaya varılmasının büyük bir başarı ve kurum içi ilişkilerin çok önemli bir sonucu ve reel sektörlerde işbirliğini geliştirmeye yönelik ortak güçlü iradenin bir tezahürü olduğunu dile getirdi.
“Avrasya’da ortaya çıkan yeni jeoekonomik durum, bize çok elverişli fırsatlar sunuyor”
Yarınki zirvede ulaştırma işbirliği alanında çok önemli belge olan uluslararası kombine mal taşımacılığı anlaşması ve ulaştırma alanında işbirliği programının imzalanacağını aktaran Norov, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Avrasya’da ortaya çıkan yeni jeoekonomik durum, Avrasya’nın stratejik koridorlarını birbirine bağlayan bölgemizi, global üretim ve tedarik zincirinde güçlü bir ulaşım-lojistik temasına dönüştürmek için bize çok elverişli fırsatlar sunuyor. Bu, Türk devletleri coğrafyasının birden fazla yerlerinde ulaşım izolasyonunu ortadan kaldırmak için ortak gayretlerin güçlendirilmesini gerektirmektedir. Ana amacımız, kara ve deniz limanlarımızı dünya pazarlarına sıkıca bağlayacak tek bir ulaşım alanı yaratmaktır. Birlikte, Trans-Hazar Orta Koridorunu, gelecekte örgüt ülkelerinin tek bir ulaşım sistemine entegrasyonu için bir platforma dönüştürebiliriz.”
Norov ayrıyeten Çin-Kırgızistan-Özbekistan, Tirmiz-Mezarı Şerif-Kabil-Peşaver güzergahları boyunca demir yollarının inşası ve başka projelerin hayata geçirilmesinin elbet Türk devletleri ortak ulaşım alanının cazipliğini artıracağını lisana getirdi.
Afganistan’da istikrarlı barış ve güvenliğin sağlanması konusuna da değinen Norov, Türk halklarının bu ülkeye ortak tarihi, kültürel ve manevi bağlarla bağlı olduğunu kaydederek Özbekistan’ın milletlerarası toplumun bu ülkenin siyasi ve sosyo-ekonomik toparlanmasını faal olarak destekleme muhtaçlığı konusunda unsurlu bir duruş sergilediğini, örgüt ülkelerinin de Afganistan Süreksiz Hükümetine ortak ve bütüncül bir yaklaşım geliştirmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
